مزار خواجه عبدالله انصاری

مزار خواجه عبدالله انصاری معروف به پیرهرات

ولایت هرات یکی از ولایات تاریخی و زیبای کشورمان افغانستان می باشد. آثار باستانی موجود در این ولایت یادگار روزگاران تلخ و شیرین گذشته بر مردم این دیار هستند. هر کدام از این آثار برگی از کتاب قدمت و شکوه این سرزمین را نقش می زنند.

در شمال هرات و در دامنه ی فراخ کوه مزار یکی از عارفان و شاعران مشهور قرن پنجم قرار دارد.

ابو اسماعیل عبدالله ابن ابی منصور محمد یا همان خواجه عبدالله انصاری معروف به پیرهرات در 396هجری قمری در هرات متولد شد. او در 481هجری قمری دیده از جهان فروبست. از خواجه عبدالله انصاری با نام های پیر هرات، پیر انصار، انصاری هروی و… نیز یاد می شود.

او از شاعران عارف مسلک و صوفیان به نام زمان خود بود. اشعار و مناجات های او سرشار از شوق معنوی و عشق به معبود می باشد.آثار منثور و مسجع او نیز در زمره ی بهترین های زبان و ادب فارسی قرار دارند. پیر هرات همچنین مفسر قرآن و استاد سخنوری و بحث فلسفی بود.

برخی از آثار معروف او عبارتند از: الهی نامه، مناجات نامه، کنزالعارفین، صد میدان، هفت حصار و… .

مزار خواجه عبدالله در زمان شاهرخ میرزا تیموری با کاشی کاری های جدید مرمت شد. سنگ های پرنقش و نگار، حوض زمزم و سنگ نوشته های قدیمی زیبایی در این مکان وجود دارند.

این زیبایی ها پس از گذشت سال ها هنوز می توانند هر دیده ای را مجذوب خود کنند.

همچنین لوحی مرمرین در مزار خواجه عبدالله انصاری قرار دارد که بسیار ارزشمند است.  قدمت این لوح به دوره ی سلطان حسین بایقر نسبت داده می شود.

باور مردم در مورد مزار خواجه عبدالله انصاری

مردم هرات به مزار خواجه عبدالله انصاری گذرگاه یا گازرگاه نیز می گویند. این نام به دلیل رفت و آمد های مردم برای طلب حاجت، بر این مکان نهاده شده است.

همچنین به دلیل جنگ های صورت گرفته در این مکان، به آن کارزارگاه نیز گفته می شود.

در گذرگاه علاوه بر مزار پیر هرات، آرامگاه شخصیت های برجسته ی دیگری نیز قرار دارد. از جمله: شیخ عمو، ابونصر خباز، غریب میرزا، ابوالحسن سوهان و… .

جنگل سرسبزی که در گذرگاه وجود دارد، محل تأسیس اولین مدرسه ی علمی افغانستان است.

امروزه اثری از این مدرسه به جا نمانده است. بنای دیگری با نام ایوان بزرگ مشرقی نیز به دستور شاهرخ میرزا تیموری در گذرگاه ساخته شده که همچنان پابرجاست.

مردم هرات معتقدند اندکی از موی پیامبر بزرگ اسلام(ص) نیز در جوار آرامگاه خواجه عبدالله انصاری قرار دارد.

این اعتقاد بر قداست و اهمیت این مکان می افزاید. مزار پیر هرات یکی از آثار تاریخی ارزشمند افغانستان است.

این بنای مهم علاوه بر جنبه ی تاریخی و مذهبی، تفریح گاه بازدید کنندگان نیز می باشد.

الهی!

آن کس که زندگانی وی تویی، او کی بمیرد؟

و آن کس که شغل وی تویی، شغل کی به سر برد؟

ای یافته و یافتنی، نه جز از شناخت تو شادی، نه جز از یافت تو زندگانی!

زنده بی تو چون مرده زندانی، و صحبت یافته با تو، نه این جهانی نه آن جهانی!