یکی از زیباترین آثاری که می توان در شهر هرات نام برد، سنگ هفت قلم می باشد که بدون شک هر بیننده ای را مجذوب این هنر و اثر گرانقدر خواهد کرد.سنگ هفت قلم ، ازجمله ی نفیس ترین وبا ارزش ترین آثار هنری دوران رنسانس شرق درهرات باستانی است که توسط استاد کمال الدین بهزاد و استاد شمس الدین حکاک طراحی و تراشکاری شده است.  عده ای نیز  معتقدند هنرمندان مشهوری چون استاد میرک نقاش و استاد زین الدین معمار را در آفرینش سنگ هفت قلم نقش داشته اند. تاریخ حکاکی سنگ هفت قلم در سال ۹۰۲ هجری قمری است واین سنگ در سمت شمالی مرقد حضرت خواجه عبدالله انصاری قرار دارد.

داستان های زیبایی در مورد علت ساخت و نام گذاری این اثر شنیده شده است .به عنوان مثال به خواهش سلطان حسین بایقرا سلطان فرهنگ‌پرور خواندان تیموریان،  این سنگ به مدت هفت سال برای  گذاشتن بالای قبر خود ساخته شد که داستان ها حاکی از این است که سلطان هر هفته با سکه های طلا به بازدید این اثر و هنرمندان می رفتند اما از شانس روزگار پیش از فوت سلطان فرزند برومندش به نام غریب میرزا داعی فوت کرد و سنگ هفت قلم بالای مزار وی گذاشته شد. روایتی است که سلطان پیشنها د نمود تا سنگ دیگری برایش ساخته شود اما هنرمندان با شوخی هنر مندانه گفتند ما به مدت هفت سال دیگر زندگی شما نیازمندیم تا آن‌را آماده سازیم، سلطان با یک عالم تبسم گفت خیر است ما هم به مردن شتاب نداریم و انتظار می‌کشیم.

در مورد چگونه پدید آمدن این سنگ نظرات گوناگونی مطرح شده است، اما آنچه که اکثر باستان شناسان دوره تیموری بر آن تاکید دارند این است که استاد «شمس الدین سنگ تراش» این سنگ را از کوه کند و آن را مسطح ساخت و بعد از صیقل و پردازش آن را به شکل مستطیل در آورد و بعد گلبرگ‌ها و نقاشی‌های زیبایی را بر روی سنگ حک کرد.

نام گذاری این اثر هم جالب توجه است. از آنجایی‌که درگذشته‌ها معمول بود تا عروسان را با هفت رنگ و هفت قلم آرایش نمایند از این سبب سنگ هفت قلم به مثابه عروسی است که با هفت قلم تراشیده شده است. یکی دیگر از دلایل نام هفت قلم این است که اجرای کار تراشکاری و حکاکی آن در هفت طبقه صورت گرفته یعنی این که این سنگ دارای هفت سطح بوده که از آن‌رو بر اهمیت هنری آن افزوده است .یا عده ای معتقدند که آفرینش این  سنگ در هفت مرحله صورت گرفته و اول که سنگ از کوه جدا شده به شکل خاصی در آمده و دوم تراشکاری شده و سوم داخل سنگ حکاکی صورت گرفته و در مراحل بعدی نقاشی و کتابت آن صورت گرفته است.

گفته می شود که در دوران پادشاهی محمد ظاهر خان پادشاه افغانستان ، برخی از کشور ها ی جهان حاضر به پرداخت مقادیری طلا که چند برابر وزن سنگ هفت قلم بود برای خریداری آن گردیده بودند که با متانت کامل بزرگان هرات از آن معذرت خواسته شد. درسال های قبل هیئت باستان شناسی یونسکوبا مطالعه دقیق نقوش بالای سنگ توسط ذره بین های بسیار حساس وقوی به این حقیقت رسیدند که گلبرگ های قسمت بالایی سنگ با گلبرگ های قسمت پایانی آن صد  در صد قابل تطابق بوده وهیچگونه تفاوتی درآنها به مشاهده نمی رسد.در سال‌های اخیر به همت «بنیاد فرهنگی آغا خان» بناهای اطراف این سنگ توسعه یافته و کتابخانه و مرکز پژوهشی هفت قلم در جوار سنگ هفت قلم تاسیس شده است.