جدیدترین مطالب
گالری
برج عیاران، برج هشت ضلعی بلخ
برج عیاران، یکی از اماکن باستانی شهر بلخ است. قدمت این برج به قرن اول میلادی می‌رسد و مربوط به حکومت کوشانی‌های افغانستان می‌باشد. برج عیاران در یک و نیم کیلومتری جنوب غربی شهر بلخ قرار دارد. در هنگام ورود به شهر بلخ از طریق دروازه نوبهار، این برج در سمت چپ نمایان می‌شود. برج عیاران به صورت مدور و به منظور دفاع از شهر ساخته شده بود. این ساختمان از خشت پخته اعمار شده و هشت دیدگاه برایش تعبیه شده است. در کنار برج، ساختمانی هشت ضلعی وجود دارد که از بنای زیبایی برخوردار است.
با دیگر اماکن ولایت بلخ نیز آشنا شوید
ویچلوف، باستان شناس اروپایی، برج عیاران را چنین توصیف می‌کند: «برج عیاران، بنایی است هشت ضلعی که قطر میدان فوقانی آن 16 آرشین(واحد طول است به معنی آرنج یا پنجه) می‌باشد. میدان فوقانی برج را کلکین و دیواری احاطه کرده است. در داخل برج، دیوار هشت ضلعی دیگری بنا شده است که هشت راه دارد. قسمت مرکزی برج را سقفی حکاکی شده پوشانده است. از این برج می‌توان تمام شهر بلخ را مشاهده نمود، زیرا انحنای برج‌ها به سمت بخش آباد شهر ساخته شده است.»
برج عیاران بر اثر جنگ‌های اخیر افغانستان، آسیب زیادی دیده است. اثرات این جنگ‌ها بر خرابی‌های آن که به صورت طبیعی یا در جنگ‌های سده‌های قدیم بر این برج وارد آمده بود، اضافه شده و باعث ویرانی بخشی از آن شده است. آخرین باری که این برج به صورت اساسی مرمت شده بود، در زمان تیموری‌ها بود. برج کنونی مربوط به حدود 200 سال پیش بوده، اما در همان موقعیت آثاری از برج باستانی مربوط به دوره ابومسلم خراسانی یافت شده است. با بازسازی‌های صورت گرفته در سال 1385 ه.ش گنبد میانی این برج مرمت شده است.
علت نامگذاری
پوهنمل سلطان محمد انصاری در کتاب ویژگی‌های جغرافیایی و تاریخی بلخ، درباره علت نامگذاری این برج به عیاران، نوشته است که وقتی ابومسلم خراسانی جسد علی بن ابی‌طالب را از نجف خارج کرده و به خراسان و سپس به بلخ منتقل کرد، جسد را برای مدتی کوتاه در این مکان (مکان برج) نگه داشته و سپس به مرکز بلخ و محلی که به مزارشریف و آرامگاه وی منتسب است، منتقل و دفن کرد. به همین جهت به این منطقه عیاران به معنی جوانمردان، گفته می‌شود.
عیاران چه کسانی بودند؟
عیاران به قشری از مردم خراسان بزرگ گفته می‌شد که به هوشیاری مشهور بوده و آداب و رسوم خاصی داشتند. تعداد این گروه در عهد بنی عباس زیاد بوده و اکنون بازمانده‌های این گروه در مناطق مختلف به نام‌های گوناگونی شناخته می‌شوند. در بررسی تاریخچه عیاران آمده است که عیاران اصول اخلاقی و مبارزاتی ویژه‌ای را برگزیده و کمک به فقیران را پیشه خود ساخته بودند. به عبارتی، عیاران گروهی بودند که طرفدار جوانمردی، بخشش و کمک به ضعیفان بودند و افرادی که ظالم تشخیص می‌دادند را بدون اعتنا به قوانین حاکم مجازات می‌نمودند و اموال آنان را بین مردم بذل و بخشش می‌کردند.
