بزکشی

جدیدترین مطالب

 بزکشی، بازی سنتی در افغانستان است که در فصل‌های خزان و بهار در دشت‌های شمال و شمال شرق افغانشتان برگزار می‌شود.  بزکشی از بازی‌های اصیل، پر طرفدار و کهن افغانستان محسوب می‌شود که تاریخ ایجاد بزکشی به دوران باستان باز می­گردد. بر خلاف اسم این ورزش بزکشی به معنای گرفتن بز می باشد .بازیکنان این ورزش سنتی، بر پشت اسب‌ قرار می‌گیرند و تلاش می‌کنند که جسد گوساله یا بزی که پیش از بازی ذبح شده را به میدان بزرگی که با خط سفید و پرچمی مشخص شده است و به آن دایره حلال می‌گویند، برسانند.

هر یک از سوارکاران تلاش می‌کنند که جسد گوساله یا بز را از دیگری بربایند.  به کسی که در اين بازی شرکت می‌کند چاپ‌انداز می‌گویند. چاپ اندازان معمولا انسان های مشهور،محترم،سرشناس،قوی هیکل،نیرومند، قوی پنجه وبی هراس وفوق العاده ماهردرفن اسب سواری می باشند.چاپ‌اندازها بز را از زمین برداشته و بعدا بز را به قطعه مشخصی که دايره حلال ناميده می‌شود، می‌اندازند. این بازی در میان مردمان آسیای میانه و افغانستان از جمله ازبکها، قرقیزها، ترکمنها، هزاره‌ها، تاجیکان، و پشتونها انجام می‌شده است و بعضاً هنوز هم انجام می‌شود. ریشه آن مبهم است.

 

در افسانه‌ها آمده است که این ورزش برای اولین‌بار در حوزه آمودریا انجام می‌شده است. ترکان آن دیار و دیگر مردم آن منطقه از استپ‌های آن مناطق به سمت افغانستان کنونی مهاجرت کرده‌اند و از اسب بعنوان یک وسیله که در جنگها به کارشان می‌آمده است استفاده می‌کردند. معروف است که دو نوع اسب متعلق به افغانستان هستند. قتغن یک اسب نیرومند است که به قدرت و پایداری شهرت دارد. البته اسب دیگر از قتغن بزرگتر است و در فاریاب و بلخ بیشتر حضور دارد. هر دوی این گونه اسبها برای بزکشی پرورش می‌یابند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گونه اسب‌ها سریع الحرکت، تند مزاج مخصوص دویدن و سواری است که برای بزکشی قابل اعتماد و مورد استفاده می‌باشد. تربیت یک اسب بزکش 5الی 6سال طول می کشد.

 

.مالکان اسب های بزکشی افراد ثروتمند،زمین داران بزرگ،ملک و خوانین محلی بودند که اکثرا از نفوذ بالای قومی و محلی برخورداربوده با دربارودرباریان سلطنت وعمال محلی آنها ارتباطاتی داشتند.این ترکیب درسال های حاکمیت جهادی تغییر کمی و کیفی یافته است. اسب سوار نیز معمولا مردان هستند که به این ورزش عادت دارند.البته بازیکنان بزکشی يا چپ‌اندازان، گاه برای کسب مهارت به سالها تمرین نیاز دارند.

 

رقابت های بزکشی می تواند.میان چاپ اندازان انفرادی ویا تیم ها برگزارشود؛حتی افراد وتیم هایی که از سوی جنگ سالاران قدرتمند ویا رهبران حمایت مالی می شوند.درهردو مورد هدف رساندن لاشه به حلقه مورد نظر درمرکزمیان رقابت است.چنین اسب سوارباشتاب،هیجان،ضربه به یکدیگر،شلاق به اسب ها وحتی به دیگرسوارکاران تلاش می کنند که لاشه را از زمین برداشته وبه هدف برسانند. بازی بزکشی که در ولایات جوزجان،فاریاب،قسمت هایی ازسرپل وولایت باستانی بلخ به نام “اوغلاق”نیز از آن نام می برند.

عناصر متشکله بزکشی:

یک-چاپ انداز

دو-اسب بزکشی

سه-مالکان اسب های بزکشی

چهار-جارچی یا اعلان کننده

پنج-میدان بزکشی

شش-بزغاله

درحوزه های بزکشی یک تن از افرادسرشناس محل بحیث رئیس بزکشی انتصاب می گردد.اومسئولیت سازماندهی،زمان برگزاری ،محل برگزاری،امکانات مالی،تنظیم امورمهمان ومهمانداروسایر موارد مربوط را به عهده دارد. اگر بز توسط چاپ انداز به داخل دایره انداخته شود آنرا حلال می گویند.که درآنصورت چاپ انداز مستحق جایزه می گردد. ولی اگرگوساله خارج ازدایره انداخته شود حلال محسوب نمی شود.

مطالب مرتبط

بیشتر بخوانید

نظر دهید

ایمیل شما نمایش داده نخواهد شد