آرامگاه ناصر خسرو

آرامگاه ناصرخسرو
پیر کوهستان

آرامگاه ناصرخسرو بلخی، شاعر فارسی زبان و معروف افغانستانی، در شهر یمگان ولایت بدخشان قرار دارد. این شاعر خود به برادرش وصیت کرده بوده که بعد از مرگ او را در یمگان دفن کند. مردم منطقه این شاعر پرآوازه را پیر کوهستان نیز می خوانند.

دره واخان

ناصرخسرو، ادیب توانمند قرن پنجم

ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی (394ـ481 ه ق) از مشاهیر به نام قرن پنجم است. او شاعر و نویسنده ای بسیار توانا و ادیبی زبردست بود. ناصرخسرو همچون شاعران بسیار دیگر، مدتی در دربار پادشاهان زمان خود شعر می سرود. غزنویان او را بسیار گرامی می داشتند و جایگاه ویژه ای برای او قائل بودند. اما در زمان سلجوقیان این ارج و قرب کمرنگ شد.
ناصرخسرو نیز دربار سلجوقی را رها کرده و به سفرهای طولانی رفت. او نزدیک هفت سال مسافرت کرد و بعد از بازگشت به بدخشان مذهب اسماعیلی را برگزید. سپس اثر معروف خود، سفرنامه، را نوشت. او هم زمان به تبلیغ مذهب جدید خود نیز می پرداخت.
از دیگر آثار ناصرخسرو می توان روشنایی نامه و دو دیوان شعر عربی و فارسی او را نام برد. ناصرخسرو را همچنین با القاب حجت، پیر کوهستان و سید شاه می شناسند.

نمای بیرونی آرامگاه ناصرخسرو

آرامگاه پیر کوهستان در دامنه ی تپه های بلند و سرسبز و بین درختان تنومند چنار واقع شده است. دیوارها و ستون های این بنا به طرز ماهرانه ای با آیات قرآن حکاکی شده اند. عوامل طبیعی و درگیری ها بخش زیادی از کل آرامگاه را تخریب کرده اند. اما زیبایی معماری باستانی در جزئیات بنا به وضوح قابل مشاهده است.

فضای داخل آرامگاه ناصرخسرو

شکل داخل مقبره ی ناصرخسرو در عین سادگی بسیار جذاب و قابل توجه می باشد. با ورود به داخل مقبره گویی پا به قرن پنجم گذاشته و با هر قدم در دل تاریخ فرو می رویم.
در گذشته نزدیک قبر ناصرخسرو قرآنی بزرگ از جنس پوست آهو قرار داشته است. ولی امروزه اثری از آن نیست.

محوطه ی اطراف آرامگاه ناصرخسرو

بالاتر از آرامگاه ناصرخسرو، بر روی تپه ای بلندتر کلبه ای مخروبه وجود دارد.. این کلبه در سال های اخیر تعمیر شده است. این را از تاریخی که با عنوان تاریخ تعمیر بر روی ستون های چوبی آن کنده کاری شده است؛ مِی توان فهمید. جلوی این کلبه با درخت های چنار پوشیده شده و دیدن آن کمی سخت شده است.
باد، باران و سایر عوامل طبیعی آرامگاه ناصرخسرو را بسیار فرسوده نموده اند. علاوه بر این ها طالبان نیز این مکان را همچون بسیاری از آثار تاریخی دیگر تخریب کرده اند. امروزه این بنا به شدت در حال نابودی و فروپاشی می باشد. دزدان و چپاول گران نیز از هر سو به اموال قدیمی و ارزشمند آن دست درازی می کنند.