جدیدترین مطالب
یکی از قدیمی ترین و زیباترین پل های افغانستان پل ملان می باشد که بر روی رودخانه هریرود در منطقه مالان هرات که قدمت آن به دوران قبل از اسلام و همزمان با شکل گیری شهر هرات میباشد، درست شده است. ملان یک روستای کوچک در نزدیکی هریرود می باشد که طبق منابع تاریخی در دوران قبل از اسلام یک آتشکده ای در آنجا وجود داشت که مردم شهر هرات در آن به پرستش مشغول بودند. این پل بر روی یکی از مسیرهای قدیمی هرات –قندهار ساخته شده است که کاروان های زیادی از هرات که عازم سیستان، قندهار و هندوستان بودند از این مسیر عبور میکردند. به طوری که قبل از احداث پل پشتو (پشتون) در سال ۱۳۴۰ تنها پلی که مسیر هرات – قندهار را پیوند می‌زد، پل مالان بود.
علاوه بر اهمیت پل مالان در راه های مواصلاتی ، نمیتوان از نقش اقتصادی این پل در ایجاد درآمد برای مردم هرات چشم پوشی کرد. در طول تاریخ این پل چندین بار مرمت شده است .به عنوان مثال در سال ۵۰۵ هجری و در دوران سلطان “سنجار سلجوقی”، این پل با یه تغییرات کوچکی تعمیر شد.
داستان های زیبایی در مورد نحوه ساخت این پل و افرادی که این پل را ساخته اند وجود دارد. به عنوان مثال در بعضی از داستانها آمده است که دو خواهر به اسم “بی بی هور” و ” بی بی نور” که دارای یک مرغداری بودند ساخته شده است. این دو خواهر در علاوه بر مصالح ساختمانی گفته می‌شود که برای استحکام بیشتر پل، تخم‌مرغ و پوست آن را در ملات (مواد ساختمانی آن زمان) مانند خاکستر و آهک مخلوط کرده و در احداث آن بکار گرفتند تا در مقابل طغیان آب های موسمی که بسیاری از مردم هری را به زحمت می انداختند ، مقاومت کند. همچنین از آبریزهای این پل دارای سرعت گیرهایی است که از شدت حرکت آب جلوگیری به عمل می آورد. در بسیاری از داستان های تاریخی نیز آمده است که هزینه ساخت این پل از فروش تخم مرغ انجام شده است.
در داستانی دیگر نیز آمده است به دلیل اینکه مردم شهر هرات برای اینکه وارد این آتشکده شوند مجبور بودند که به سختی از رودخانه هریرود عبور کنند. شخصی به نام “برزو” که هیچ بچه ای نداشت و بسیار ناراحت و غمگین بود در معبد مالان از “اهورا مزدا” کمک خواست و گفت اگر خدا به من یه بچهای عطا کند بنده نیز یک پل بر روی این رودخانه خواهم ساخت تا مردم به راحتی بتوانند از این رودخانه عبور کنند و وارد این اتشکده شوند. بعد از مدتی خدا به این فرد یک بچه می دهد و اسمش را فریدون میگذارد و “برزو” نیز به عهدی که داده بود انجام داد. این پل در گذر زمان تاکنون بارها ترمیم شده و در اشعاری که در کتاب «معاصرین سخنور» آمده نشان از این دارد که این پل یک بار هم در دوره «شجاع الدوله» باسازی شده است.
پل مالان که سیلاب حوادث
غبار هستی اش بر باد کرده
وزیر بی نظیر از روی تدبیر
اساسش را ز نو بنیاد کرده
به تاریخ بنایش گفت صدیق
“شجاع الدوله خان آباد کرده”
از دیگر داستان های جالب در مورد این پل به مثنوی”زهره و فریدون” می توان اشاره کرد. راویان بیان می کنند که فریدون شبی دختری را به خواب دید و عاشق او شد. این دختره “زهره” نام داسا و پدر “زهره” یک روز همراه با دخترش برای نیایش به آتشکده مالان آمد و آنجا زهره و فریدون همدیگر را دیدند و عاشق هم شدند.
در حال حاضر پل مالان دارای 22 تا زیرگذر میباشد. و در حال حاضر عبور و مرور مردم “گذره” و “انجبیل” از بالای این پل صورت میگیرد. “الکساندر همیلتون” توریست انلگلیسی که در اواخر قرن ۱۹ از شهر هرات بازدید داشت تعداد زیرگذر های این پل را ۱۹ عدد نوشته است. این توریست همچنین گزارشهایی که از شهر هرات و پل مالان را داشته است در سال ۱۹۰۴ در انگلستان به چاپ رساند.
